Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego

Wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego odbywa się zawsze na wniosek rodziców, prawnych opiekunów lub dorosłego ucznia.
Wskazania lekarskie a orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
Do wniosku o wydanie orzeczenia należy obowiązkowo dostarczyć zaświadczenie od lekarza, stwierdzające chorobę/niepełnosprawność/zaburzenie, które może być przyczyną uznania, że dziecko ma specjalne potrzeby edukacyjne. Warto pamiętać, że lekarz może w zaświadczeniu wpisać dodatkowe informacje o dziecku i jego potrzebach, wynikających z niepełnosprawności, które mogą być zaspokojone w placówce edukacyjnej – nawet jeżeli nie ma na to miejsca na druku, przygotowanym przez poradnię. 
Dla dziecka z niepełnosprawnością ruchową lekarz może wskazać np. na potrzebę dostosowania form pracy na lekcjach wychowania fizycznego czy konieczność wsparcia osoby dorosłej w poruszaniu się po szkole, czynnościach związanych z higieną i samoobsługą. Poradnia psychologiczno-pedagogiczna może, ale nie musi brać pod uwagę opinii lekarza. Kiedy zespół orzekający w poradni nie uwzględni w całości zaświadczenia lekarskiego, to rodzic ma mocne podstawy do odwołania się od decyzji zespołu do kuratora, w szczególności wtedy, gdy w zespole orzekającym nie zasiada lekarz specjalista zajmujący się dziećmi z daną niepełnosprawnością. Jeżeli dziecko uczęszcza do przedszkola/ szkoły, do wniosku warto dołączyć opinię z placówki. Wniosek można uzupełnić o opinie specjalistów, regularnie pracujących z dzieckiem. Zazwyczaj są oni w stanie bardzo precyzyjnie określić mocne i słabe strony dziecka oraz jego potrzeby. Warto te opinie zdobyć, ponieważ osoby pracujące z dzieckiem mogą wskazać w nich np. na potrzebę asystowania dziecku w placówce przez osobę dorosłą. Niektóre poradnie unikają takich zapisów (bo wynikają z nich skutki finansowe dla samorządów, od których poradnie są zależne), a opinie specjalisty trudno w takim przypadku zignorować.
Aby wydać orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznej zapoznają się z wnioskiem i dołączonymi do niego dokumentami oraz przeprowadzają wywiad z rodzicami i diagnozę dziecka. Diagnoza służy ocenie rozwoju intelektualnego, poznawczego, ruchowego, emocjonalnego, społecznego.

Jakie obowiązki ma placówka edukacyjna wobec dziecka z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego?

Placówka edukacyjna ma przede wszystkim obowiązek realizować zapisy podstawy programowej oraz zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.
Zgodnie z prawem, placówki edukacyjne zapewniają:
• dostosowanie programu nauczania i programu wychowania przedszkolnego do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, zgodnie z zapisami indywidualnego programu edukacyjnego-terapeutycznego i orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego
• zajęcia specjalistyczne, o których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
• zajęcia rewalidacyjne i socjoterapeutyczne
• dostosowanie warunków i formy sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnegoi egzaminu sprawdzającego kwalifikacje w zawodzie
Często rodzice słyszą, że nie można zrealizować zaleceń, bo nie ma na to środków lub warunków (brak sali, sprzętu, pomocy, specjalistów). Za zapewnienie warunków do stosowania specjalnej organizacji kształcenia dzieci niepełnosprawnych odpowiada organ prowadzący szkołę czy przedszkole (w przypadku placówek publicznych: dzielnica, gmina, powiat).

Jakie obowiązki mają rodzice ucznia niepełnosprawnego?

Obowiązki rodziców dziecka, podlegającego obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi rocznego przygotowania przedszkolnego, obejmują:
• zgłoszenie dziecka do szkoły lub przedszkola
• zapewnienie regularnego uczęszczania na zajęcia
• jeśli dziecko uczy się poza szkołą obwodową (rejonową), rodzice mają też obowiązek poinformowania o tym szkoły obwodowej (rejonowej).

Jak uzyskać wsparcie dla dziecka, które otrzymało orzeczenie o potrzebie kształcenia spejcalnego w trakcie roku szkolnego?

Niezwłocznie po przedłożeniu przez rodziców orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, dyrektor placówki ma obowiązek powołać specjalny zespół, którego zadaniem jest opracowanie indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego – IPET powinien powstać w terminie 30 dni od złożenia orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, a szkoła powinna zacząć realizować zalecenia z orzeczenia zaraz po jego przygotowaniu. Niekiedy zdarza się, że rodzic, przedstawiając w szkole orzeczenie
w trakcie roku szkolnego słyszy, że dziecko nie dostanie wsparcia, bowiem subwencja będzie przekazywana dopiero od następnego roku szkolnego. To nieprawda. Po pierwsze: przepisy oświatowe jednoznacznie zobowiązują szkołę do realizacji wszystkich zaleceń z orzeczenia, nie wskazując żadnej przyczyny, z powodu której można odstąpić czy odroczyć realizację tego obowiązku. Po drugie: istnieją możliwości otrzymania subwencji z tytułu orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego w trakcie roku szkolnego. Organ prowadzący (w przypadku szkół publicznych – samorząd, co dla rodzica oznacza wydział oświaty w gminie lub w powiecie) powinien zwrócić się do Ministra Edukacji Narodowej z wnioskiem o korektę liczby uczniów z orzeczeniem z terenu gminy (lub powiatu).
WIĘCEJ NA STRONIE http://www.wszystkojasne.waw.pl/informator-dla-rodzicow/

Zindywidualizowana ścieżka kształcenia

https://epedagogika.pl/slowa-kluczowe/zindywidualizowana-sciezka-ksztalcenia-6362

https://www.infor.pl/akt-prawny/DZU.2020.154.0001280,rozporzadzenie-ministra-edukacji-narodowej-w-sprawie-zasad-organizacji-i-udzielania-pomocy-psychologicznopedagogicznej-w-publicznych-przedszkolach-szkolach-i-placowkach.html

Zindywidualizowana ścieżka kształcenia jest formą pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Nie może być postrzegana jako nauczanie indywidualne ani kształcenie specjalne. Niewątpliwie jest propozycją, którą można zastosować w sytuacjach dotyczących kwestii zdrowotnych, psychicznych czy emocjonalnych uczniów niewykluczających jednak ich uczestnictwa w życiu szkoły. Objęcie ucznia wsparciem w formie zindywidualizowanej ścieżki poprzedzone jest pozyskaniem przez jego rodziców opinii z publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, z treści której wynikać będą podejmowane w szkole działania organizacyjne. W każdym jednak przypadku, o czym nie należy zapominać, powinny one zmierzać do pełnego włączenia i integracji ucznia z rówieśnikami – zarówno poprzez wspieranie go podczas zajęć z klasą, jak również likwidowanie barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia w grupie rówieśniczej. Opinia z poradni, wskazująca na potrzebę objęcia dziecka zindywidualizowaną ścieżką kształcenia, wpłynie na właściwą organizację pracy z nim. Dyrektor przedszkola lub szkoły na wniosek rodziców z uwzględnieniem opinii poradni ustala tygodniowy wymiar godzin zajęć wychowania przedszkolnego lub zajęć edukacyjnych, w tym realizowanych przez ucznia indywidualnie. W tym miejscu należy jeszcze raz zdecydowanie podkreślić, że w opinii wydanej przez poradnię powinny się znaleźć wskazania dotyczące zakresu, w jakim uczeń nie może brać udziału w zajęciach wychowania przedszkolnego lub zajęciach edukacyjnych z oddziałem, a nie ich organizacji. Planowanie zajęć jest kompetencją dyrektora szkoły, którą realizuje przy współpracy z rodzicami ucznia. W uzasadnieniu do rozporządzenia wprowadzającego tę formę zapisano, iż stan zdrowia dziecka nie powinien stanowić przyczyny pozbawienia go możliwości realizacji treści programowych, kontaktu z rówieśnikami i uczestniczenia w życiu społeczności przedszkolnej lub szkolnej, a zadaniem nauczycieli prowadzących zajęcia z uczniem objętym zindywidualizowaną ścieżką będzie podejmowanie działań ukierunkowanych na poprawę jego funkcjonowania w przedszkolu lub szkole, aby na bieżąco analizować postępy ucznia i jak najszybciej przygotować go do uczęszczania do przedszkola lub szkoły wspólnie z oddziałem. W związku z tym plan zajęć opracowany dla ucznia powinien obejmować zajęcia z oddziałem klasowym jak i te realizowane w formie indywidualnej, przy czym organizacja zajęć indywidualnych nie zawsze musi obejmować pełną liczbę godzin zajęć edukacyjnych wynikających z ramowego planu nauczania. Takie rozwiązanie nie stoi w sprzeczności z założeniami organizacyjnymi dotyczącymi tej formy pomocy i sprzyja założeniu jak najszybszego przygotowania go do realizacji zajęć wspólnie z oddziałem klasowym, o ile wynika z rzetelnego rozpoznania sytuacji ucznia. W praktyce szkolnej oznacza to np. realizację 3 godzin języka polskiego indywidualnie, a 2 godzin z zespołem klasowym przy 5 godzinach tygodniowego wymiaru tych zajęć.

Dowóz do szkoły, przedszkola

18 listopada 2019r. w Dzienniku Ustaw została ogłoszona zmiana ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw regulująca te kwestie. Zmiana wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od ogłoszenia, czyli 3 grudnia. Rodzice mieli 30 dni od wejścia w życie ustawy na wypowiedzenie dotychczasowych umów. 
Z kolei uchwały rad gminy, uwzględniające nowe przepisy, zgodnie ze stanowiskiem MEN, powinny być podjęte w terminie umożliwiającym wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) zawarcie z rodzicami umowy w terminie 14 dni od dnia uzyskania informacji, że dowożenie i opiekę zapewniają rodzice. 
Według nowych przepisów zwrot koszt jednorazowego przejazdu zależał od: średniej ceny paliwa w danej gminie (jeśli w gminie nie ma stacji paliw informacji należy zasięgnąć w sąsiednich gminach), liczby kilometrów pomiędzy placówką a miejscem zamieszkania lub miejscem pracy oraz średniego zużycia paliwa na 100 kilometrów dla danego pojazdu ( uzyskanych na podstawie danych producenta pojazdu lub od rodziców dowożących dzieci i ubiegających się o zwrot kosztów dowozu). 
Przepisy przewidują, że zwrot będzie przysługiwać rodzicom w wysokości co najwyżej równowartości czterech przewozów w ciągu dnia. W przypadku gdy rodzice powierzyli wykonywanie transportu i sprawowanie opieki w czasie przewozu innemu podmiotowi, to kwotę zwrotu kosztów przewozu ustala się na podstawie umowy zawartej przez rodziców z tym podmiotem lub rachunków wystawionych przez ten podmiot.
Dowóz dziecka z niepełnosprawnością do placówki edukacyjnej to ustawowy obowiązek gminy. Ustawa o systemie oświaty nakłada na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek zapewnienia dzieciom z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego bezpłatnego transportu oraz opieki podczas przejazdu do przedszkoli, szkół i placówek. Gmina ma obowiązek zapewnić uczniom z niepełnosprawnością bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, które mogą zrealizować kształcenie w formie wybranej przez rodziców. Tyle zapisy ustawy. Rodzice wielokrotnie zgłaszali problemy z dowozem dzieci z niepełnosprawnością, więc MEN doprecyzował definicję „najbliższej szkoły”, określając, że to placówka prowadząca kształcenie w formie wybranej przez rodziców i mogąca zrealizować zalecenia z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.
W praktyce interpretacja ta oznacza, że gmina nie może odmówić dowozu do placówki np. integracyjnej, argumentując, że bliżej jest szkoła ogólnodostępna, a orzeczenie dziecka wskazuje na możliwość pobierania edukacji także w takiej szkole. Rodzic powinien wtedy udowodnić, że najbliższa szkoła nie zrealizuje zaleceń z orzeczenia. Organ prowadzący może odmówić zapewnienia dowozu i opieki np. do wybranej przez rodziców placówki specjalnej/integracyjnej, jeżeli w bliższej odległości od miejsca zamieszkania znajduje się inna szkoła specjalna/integracyjna/z oddziałami integracyjnymi, gotowa przyjąć dziecko i realizować wsparcie zapisane w orzeczeniu.

Podstawa prawna
Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) w art. 17 ust. 3a nakłada na gminy obowiązek:
• zapewnienia uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 71b bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym – także do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 21. roku życia
• zapewnienia dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym ze sprzężonymi niepełnosprawnościami bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego tym dzieciom i młodzieży realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia
• zwrot kosztów przejazdu ucznia, o którym mowa w pkt 1 i 2, oraz jego opiekuna do szkoły lub ośrodka, wymienionych w pkt 1 i 2, na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta i rodzicami, opiekunami lub opiekunami prawnymi, jeżeli dowożenie i opiekę zapewniają rodzice, opiekunowie lub opiekunowie prawni.

Cewnikowanie dziecka w placówce szkolnej, przedszkolnej (2022 r.)

Istotnym obszarem jest zapewnienie opieki uczniom niepełnosprawnym i przewlekle chorym podczas pobytu w szkole. W projekcie ustawy przyjęto, że powinna być ona realizowana przez pielęgniarkę środowiska nauczania i wychowania albo higienistkę szkolną. Jednak zapewnienie właściwiej opieki wymaga współpracy pielęgniarki albo higienistki szkolnej z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, rodzicami oraz dyrektorem i innymi pracownikami szkoły. Podawanie leków lub wykonywanie innych czynności podczas pobytu ucznia w szkole przez pracowników szkoły może odbywać się wyłącznie za ich pisemną zgodą oraz za zgodą rodziców.
Ponadto, dyrektora szkoły zobowiązuje się do zapewniania pracownikom szkoły szkoleń lub innych form zdobycia wiedzy na temat sposobu postępowania wobec uczniów przewlekle chorych lub niepełnosprawnych, odpowiednio do potrzeb zdrowotnych tych uczniów. Celem wprowadzenia powyższych regulacji jest zapewnienie bezpiecznych warunków pobytu w szkole uczniom przewlekle chorym lub niepełnosprawnym.
Żródło: (https://bezpiecznaszkola.men.gov.pl/informacja-ministerstwa-edukacji-narodowej-z-zmianach-w-przepisach-prawa-od-nowego-roku-szkolnego-20192020/)

W praktyce jest to trudny temat dla rodziców, którzy często słyszą, że jest to niemożliwe. Faktycznie Dyrektor placówki nie zatrudnia pielęgniarki szkolnej .Pielęgniarka jest wysyłana zgodnie z ustawą do placówki szkolnej, przedszkole przez przychodnię zdrowia. Dyrektor nie sprawuje nad nią władzy. Jednak warto pamiętać iż do zadań pielęgniarki należy również cewnikowanie, od 2019 roku dokształcenie w zakresie osoby niepełnosprawnej i jej potrzeb jeżeli takie zaistnieją.

Asystent osoby niepełnosprawnej

Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej”, zwany dalej „Programem”, zapewnia usługę asystenta w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym, dedykowaną osobom niepełnosprawnym. Program jest elementem polityki społecznej państwa w zakresie:
• poprawy jakości życia dorosłych osób niepełnoprawnych, w szczególności poprzez umożliwienie im jak najbardziej niezależnego życia
• zapewnienia osobom niepełnosprawnym wsparcia oraz pomocy adekwatnej do potrzeb
• umożliwienia zaangażowania osób niepełnosprawnych w wydarzenia społeczne/kulturalne/rozrywkowe/ sportowe itp.
• dofinansowania jednostek samorządu terytorialnego dotyczącego realizacji zadań mających na celu wsparcie społeczne osób niepełnosprawnych

Podstawa prawna
Podstawą prawną Programu jest art. 7 ust. 5 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. poz. 2192 oraz z 2019 r. poz. 1622 i 1696). 
Program zapewnia osobom niepełnosprawnym w stopniu znacznym lub umiarkowanym wsparcie w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowanie w życiu społecznym. 
Usługi asystenta wpisują się w główny cel funkcjonowania Funduszu Solidarnościowego, którego ideą jest m. in. wsparcie społeczne osób niepełnosprawnych. Należy podkreślić, że dostępność usług asystenta powinna przyczynić się do umożliwienia prowadzenia przez osoby niepełnosprawne bardziej aktywnego i samodzielnego życia. Uwzględniając powyższe, nadrzędnym celem usług asystenta powinno być dążenie do poprawy funkcjonowania osoby niepełnosprawnej. Uczestnik Programu lub jego opiekun prawny zobowiązani są aktualizować Kartę zgłoszenia do Programu Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej w każdym przypadku zmiany danych w niej zawartych. Kolejne zgłoszenia potrzeb usług asystenta mogą być przyjmowane drogą pisemną, osobiście, telefonicznie lub za pomocą poczty elektronicznej. Gmina/powiat umożliwi osobie niepełnosprawnej samodzielny wybór osoby, która będzie świadczyć usługi asystenta.
Usługi asystenta w szczególności mogą polegać na pomocy asystenta w:
• wyjściu, powrocie oraz/lub dojazdach w wybrane przez uczestnika Programu miejsce (np. dom, praca, placówki oświatowe i szkoleniowe, świątynie, placówki służby zdrowia i rehabilitacyjne, gabinety lekarskie, urzędy, znajomi, rodzina, instytucje finansowe, wydarzenia kulturalne/rozrywkowe/społeczne/ sportowe itp.)
• wyjściu, powrocie oraz/lub dojazdach na rehabilitację i zajęcia terapeutyczne
• zakupach, z zastrzeżeniem aktywnego udziału uczestnika Programu przy ich realizacji
• załatwieniu spraw urzędowych
• nawiązaniu kontaktu/współpracy z różnego rodzaju organizacjami
• korzystaniu z dóbr kultury (tj. muzeum, teatr, kino, galerie sztuki, wystawy itp.)
W czasie korzystania z usług asystenta nie mogą być świadczone usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1507, z późn. zm.), a także usługi, o których mowa w Programach Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pn. „Opieka wytchnieniowa” oraz „Usługi opiekuńcze dla osób niepełnosprawnych”.

Czas trwania usług asystenta:
• usługi asystenta mogą być realizowane przez 7 dni w tygodniu, w godz. 7:00 – 22:00, w uzasadnionych przypadkach godziny wykonywania usług mogą zostać zmienione;
• limit godzin usług asystenta przypadających na 1 uczestnika Programu wynosi nie więcej niż 30 godzin miesięcznie.

Sposób realizacji usług asystenta:
• usługi asystenta będą realizowane przez asystentów, o których mowa w ust. 4,
• asystent ma obowiązek uwzględniania decydującego wpływu uczestnika Programu na podejmowane działania,
• uczestnik Programu za usługi asystenta nie powinien ponosić odpłatności,
• koszt jednej godzinny zegarowej wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług asystenta nie powinien przekroczyć 30zł.
Żródło: http://www.niepelnosprawni.gov.pl/index.php?c=article&id=932